Ramazan-10

Günün Ayeti

Allah yolunda öldürülenleri sakın ölüler sanma! Bilâkis onlar diridirler; Allah'ın, lütuf ve kereminden kendilerine verdikleriyle sevinçli bir halde rableri yanında rızıklara mazhar olmaktadırlar…
(Âl-i İmrân, 3/169-170)

    Günün Hadisi

    Ebû Zerr (r.a.) Rasûlullah (s.a.s.)ın kendisine şöyle dediğini nakletmiştir: “Nerede olursan ol Allah’tan ittikâ et. (Ona karşı saygısızlıktan
sakın). İşlediğin bir kötülüğün arkasından hemen bir iyilik yap ki onu yok etsin. İnsanlara güzel ahlakla muamele et.” (Tirmizi, “Birr”, 55)

Günün Duası

“Allahım! Öfkenden rızana; cezandan affına sığınırım. Senden yine sana sığınırım. Sana övgüyü
saymakla bitiremem. Sen kendini nasıl övdüysen öylesin.” (Müslim, “Salât”, 222)

    Günün Makalesi

Sözlükte “artma, arıtma; övgü ve bereket” mânalarına gelen zekât, terim olarak Kur’an’da belirtilen sınıflara sarfedilmek üzere dinen zengin sayılan müslümanların malından alınan belli payı ifade eder. Örfte bu payın maldan çıkarılması işlemine de zekât denilir. Sadaka kelimesi de terim olarak zekâtla eş anlamlıdır. (Mehmet ERKAL, “ZEKAT”, TDV İslam Ansiklopedisi)

Kur’an-ı Kerim’ de zekat kelimesi, 32 defa, türevleri ise 27 defa geçmektedir.

İslam’ın beş şartından birisi olan zekat, namaz gibi bütün peygamberlerin tebliğinde var olan bir ibadettir. ( bk. Enbiya, Kehf, 18/81; 21/73 ) 
Hazreti Muhammed (s.a.s)’in peygamber olarak görevlendirilmesinden sonra zekatın farz kılınmasının tarihi hususunda farklı görüşler vardır.
İslam bilgilerlerinin çoğunluğuna göre zekat, hicretin 2. yılında Ramazan orucundan önce, bazı bilgilere göre hicretin 2. yılında Ramazan orucundan sonra farz kılınmıştır.

Zengin Müslüman’ın malında isteyenler ve istemeyip mahrum kalanlar için belli bir hak vardır. Bu hak verilmediği vakit mala kul hakkı karışmış olur. Zengin Müslüman, bu hakı vermekle malını kul hakkından temizlemiş, kendisini de günahtan korumuş, Cenab-ı Hakka itaat etmiş ve manevi bir temizliğe ermiş olur. Cenab-ı Hak bu hususa ilişkin mealen şöyle buyuruyor: “ Onları arındırmak ve temize çıkarmak üzere mallarından sadaka al! Bir de onlar için dua et; çünkü senin duan onlara huzur verir. Allah her şeyi çok iyi işitmekte ve bilmektedir.” ( Tevbe 9/103.)

Zekat herkese verilemiyeceğini bir takım kimselere verileceğini Kur’an-ı Kerim’ de ifade edilmiştir. Cenab-ı Hak Kur’an-ı Kerim’ de şöyle buyuruyor: “Sadakalar (zekât gelirleri) ancak şunlar içindir: Yoksullar, düşkünler, sadakaların toplanmasında görevli olanlar, kalpleri kazanılacak olanlar, âzat edilecek köleler, borçlular, Allah yolunda (çalışanlar) ve yolda kalmışlar. İşte Allah’ın kesin buyruğu budur. Allah bilmekte ve hikmetle yönetmektedir.” ( Tevbe 9/60. )

Kur’an-ı Kerim’de zekâtı tabi malların hangileri olduğu, hangi şartları taşımaları ve hangi maldan ne kadar zekat verilmesi gerektiği hususunda detaylı bir belirleme yapılmamıştır. Hangi mallardan ne oranda zekat verileceğini Peygamberimiz (s.a.s) açıklamıştır. Peygamberimizin sözü ve fiili sünnetine baktığımızda zekâta tabi malların şu kategoride toplandığını görürüz 
a. Altın gümüş ve para
b. Madenler ve gömüler 
c. Ticaret malları ve sanayi ürünleri ç. Toprak ürünleri 
d. Koyun, keçi, sığır ve deve
e. Maaş ve ücretler 
f. Gayr-i menkul ve nakil vasıtalarının kira gelirleri 
g. Hisse senetleri 
ğ. Deniz ürünleri

    Her türlü ürün, mal ve para zekâta tabi değildir. Bir ürünün, malın ve paranın zekâta tabi olabilmesi için şu şartların bulunması gerekir.
1. Malın ihtiyaç fazlası ve hesap miktarına ulaşmış olması 
2. ⁠Zekat verilecek malın haram yollardan elde edilmemiş olması 
3. ⁠Malın üreyici, arttırcı ve çoğalıcı özellikte olması 
4. ⁠Malın ve ürünün zekâta tabi mallardan olması 
5. ⁠Nisap miktarı mal, ürün ve paranın üzerinden bir kamerî yıl geçmesi

    Zekat, hem veren kişi açısından hemde alan kişi açısından önemli bir ameledir. Zekat verenin serveti kul hakkından arınır, paylaşma ve yardımlaşma duygusu artar, cimri olmaktan çıkar, ahlâkî kirlerden arınır, kulluk bilincini diri tutar ve nimeti verene şükür bilincini geliştirir; zekatı alan kişi ise temel ihtiyaçları karşılanmış olur, dilenmek zorunda kalmaz, sevgi ve saygı bilincini geliştirir.

Günün Fetvası

Hanefîler'e göre aşağıda sayılanlara zekât ve fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük anne ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d) Müslüman olmayanlara,
e) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
f) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, 2/223-228).https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/432/zekat-kimlere-verilmez

                Yusuf TURĞUT 
               KÖPRÜBAŞI İLÇE VAİZİ